Opłaty
Opłaty pobierane przez notariusza przy dokonywaniu czynności notarialnych można podzielić na trzy kategorie:
- PODATKI (odprowadzane na rachunki bankowe odpowiednich organów podatkowych)
- OPŁATY SĄDOWE (odprowadzane na rachunki bankowe odpowiednich sądów)
- WYNAGRODZENIE Notariusza zwane TAKSĄ NOTARIALNĄ
Notariusz w sporządzanym dokumencie wymienia wysokość pobranych podatków i opłat sądowych, a także wysokość pobranego wynagrodzenia, powiększanego o podatek od towarów i usług (VAT), powołując podstawę prawną ich pobrania.
W Kancelarii uzyskają Państwo informację o wysokości wymienionych wyżej należności w związku z planowaną przez Państwa czynnością. Udzielanie informacji i wyjaśnień przez notariusza jest bezpłatne.
PODATKI
Notariusz jest płatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) oraz płatnikiem podatku od spadków i darowizn (PSD).
Obowiązkiem notariusza, jako płatnika tych podatków, jest obliczenie podatku należnego od podatnika (odpowiedniej strony czynności notarialnej), pobranie tego podatku i wpłacenie go na rachunek właściwego organu podatkowego w ustawowym terminie.
Notariusz ma obowiązek uzależnić sporządzenie czynności od uprzedniego wpłacenia przez stronę należnego podatku (PCC) lub pobrać należny podatek z chwilą sporządzenia aktu notarialnego (PSD), co oznacza w praktyce, że podatek jest wpłacany na rachunek bankowy notariusza przed dokonaniem czynności albo gotówką w kancelarii notarialnej w chwili dokonywania tej czynności.
Podatek od czynności cywilnoprawnych – pobierany jest przy czynnościach odpłatnych, takich jak sprzedaż, zamiana, odpłatny dział spadku i podział majątku, umowa spółki i jej zmiana, ustanowienie hipoteki.
Podatek od spadków i darowizn – pobierany jest przy niektórych darowiznach, nieodpłatnym zniesieniu współwłasności czy nieodpłatnym ustanowieniu służebności lub użytkowania
OPŁATY SĄDOWE
Notariusz pobiera opłatę sądową od wniosku o dokonanie wpisu w księdze wieczystej w przypadku, gdy w akcie notarialnym zawarty jest wniosek o dokonanie wpisu w księdze wieczystej podlegający opłacie sądowej.
Wysokość opłat uzależniona jest od rodzaju dokonywanych wpisów w księdze wieczystej.
Obowiązkiem notariusza jest obliczenie wysokości opłaty sądowej, pobranie jej od wnioskodawcy (to jest strony, która składa ten wniosek w akcie notarialnym) i przekazanie jej w ustawowym terminie na rachunek bankowy właściwego sądu prowadzącego daną księgę wieczystą.
Podobnie jak w przypadku podatków, notariusz obowiązany jest uzależnić sporządzenie aktu notarialnego od uprzedniego uiszczenia przez strony należnej opłaty sądowej, co oznacza w praktyce, że opłata sądowa jest wpłacana na rachunek bankowy notariusza przed dokonaniem czynności albo gotówką w kancelarii notarialnej w chwili dokonywania tej czynności.
WYNAGRODZENIE NOTARIUSZA (taksa notarialna)
Notariusz z tytułu dokonywanej czynności notarialnej pobiera wynagrodzenie, którego wysokość jest ustalana w oparciu o Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 roku w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej.
Powołane rozporządzenie określa maksymalne stawki taksy notarialnej za czynności notarialne oraz maksymalne kwoty, o które może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnych poza kancelarią notarialną.
Zasadniczo wynagrodzenie notariusza jest uzależnione od wartości przedmiotu czynności notarialnej, jednakże w przypadku wielu czynności, wprost wymienionych w paragrafach od 8 do 16 powołanego rozporządzenia, wysokość taksy notarialnej została określona kwotowo.
Usługi notarialne są opodatkowane podatnikiem od towarów i usług (VAT) wynoszącym obecnie 23%, w związku z czym do pobieranej taksy notarialnej doliczany jest podatek VAT.
Należy pamiętać również i o tym, że oryginał aktu notarialnego, czyli dokument podpisany przez strony i notariusza, przechowywany jest w kancelarii notarialnej. Stronom tego aktu wydawane są jego „wypisy”, czyli dokumenty będące dosłownym powtórzeniem oryginału i mające moc prawną oryginału. Sporządzenie wypisów jest odrębną czynnością notarialną, za którą również należne jest wynagrodzenie. Koszt jednej strony wypisu to 6 zł, która to kwota zgodnie z obowiązującymi przepisami, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 23%.
Wypisy wydawane są Stronom oraz wysyłane są przez Notariusza do organów takich jak Urząd Skarbowy, Urząd Gminy, Starostwo, Sąd Wieczystoksięgowy.
ZWOLNIENIE Z TAKSY NOTARIALNEJ
Jeżeli strona czynności notarialnej nie jest w stanie bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny ponieść żądanego przez notariusza wynagrodzenia, może wystąpić z wnioskiem do sądu rejonowego właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania o zwolnienie w całości lub w części od ponoszenia tego wynagrodzenia. Zwolnienie to stosuje się również do osoby prawnej, która wykaże, że nie ma dostatecznych środków na ponoszenie wynagrodzenia żądanego przez notariusza. Sąd po ustaleniu, że zachodzi potrzeba dokonania czynności notarialnej, uwzględnia wniosek i wyznacza notariusza do dokonania żądanej przez stronę czynności notarialnej, a za stronę zwolnioną od ponoszenia wynagrodzenia za dokonaną czynność notarialną wynagrodzenie ponosi Skarb Państwa.
Powyższe opłaty obliczane są w oparciu o obowiązujące przepisy prawa, to jest:
- Ustawa z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jednolity: Dz.U. 2022.111 z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jednolity: Dz.U. 2021.1043 z późn. zm.),
- Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz.U. 2021.2257 z późn. zm.)
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (tekst jednolity: Dz.U. 2020.1473 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jednolity: Dz.U. 2021.685 z późn. zm.).